ALKOLE BAĞLI BAŞAĞRILARI
Çeviren ve derleyen: Sertaç Akar

 

İlk anlaşılması gereken alkolün damarları genişlettiğidir. İnsanların içince yüzünün kızarması bu nedenledir. Damar derken beyindeki damarlar da dahil. Beyin damarlarının genişlemesi de hem migreni olanların migrenini tetikler hem de alkol hassasiyeti olanlara başağrısı yapar.

 

Vücudumuzda suyun tutulmasını ve böbreklerden geri emilerek tekrar kana karışmasını sağlayan vazopressin adlı hormon, etil alkolün etkisiyle işlevini yitirir ve çok düşük bir seviyede çalışmaya başlar. Düşen vazopressin etkinliği sonrasında su, böbreklerden geri emilemez ve idrarla birlikte dışarı atılır. Bu durum, fonksiyonlarını yerine getirmesi için suya ciddi derecede ihtiyaç duyan beynimizin gözünden kaçmaz! Beynimiz, böbrek üstü bezlerden, yağı karbonhidrata dönüştürerek su açığa çıkmasını sağlayan adrenalin hormonunun salgılanmasını sağlar; ancak bu yeterli değildir. Adrenalinin yanında histamin hormonu da salgılanır. Histamin, damarların genişlemesine ve böylece birim zamanda daha çok kanın beyne taşınmasına yarar. Bu durum iyi bir çözüm gibi görünse de, beynimizdeki damarların genişlemesi aynı zamanda kafatası içerisindeki basıncı da arttırır. Artan basınç sonucu ağrı sinirleri bunu hisseder ve baş ağrısı ortaya çıkar.

 

Bu yaşanan su kaybı (dehidrasyon) bedenin elektrolit dengesini de bozar. Bu da ayrıca başağrısına neden olur.

 

İçkinin içindeki neler başağrısına neden olur?
İçkilerdeki bazı maddelere hassasiyeti olanlar baş ağrısı çekerler. Bunlardan bir tanesi amino asit tryramine maddesidir. Tyramine kırmızı şarapta, şampanyada ve de scotch, bira ve burbon gibi koyu içkilerde bulunur.

 

Congener (benzeş maddeler) içkilerde bulunan bir diğer kimyasaldır. Bazı insanlarda başağrısı yapar. Congener’in bedenin kimyasal yapısında değişiklik yaptığına inanılmaktadır. Sert likörler, özellikle koyu olanlar, amber likör mesela açık likörlere oranla daha çok congener içerir.

 

Yüksek şeker içeren içki şeker hassasiyeti olanları etkiler. Bazı içkiler aspartam gibi yapay tatlandırıcılar kullanır, bu da bazı insanlarda başağrısı yapar.

 

Şarapta kullanılan sülfür dioksit de çok kullanılırsa bazı insanlarda başağrısı yapar.

 

Geceden kalma nedir?
Uzun saatler boyunca sınırın üstünde alkol almak geceden kalmaya neden olur. Başağrısının yanı sıra bulantı, ishal, ışığa-sese duyarlılık ve halsizlik de gözlenir.

 

Geceden kalınca ne yapmalı?
Başağrısını kesmek için naproxen ya da ibuprofen gibi anti-inflamatuar ilaçlar alınabilir. Acetaminophen gibi ciğerde çalışan ağrı kesici ilaçlardan uzak durulmalıdır. 
Beden sıvılarını ve eloktritleri yeniden dengeye oturtmak başağrısını gidermek için önemlidir. Su içmek su kaybını geri getirecektir, bazı sporcu içecekleri ya da mineralli soda de elektrolit dengesini yeniden kazandırır.

 

Başağrısını nasıl engelleyebiliriz?
1. Az için.
2. Yavaşça azar azar yudumlayarak için. Arada başka içecekler de için.
3. İçkiden önce yağlı ve karbonhidrat yüklü yiyecekler yiyin. Bu alkolün sindirilmesini yavaşlatacaktır. 
4. Zaten başağrısına meyilli iseniz önden bir başağrısı ilacı alın. Mide ve bağırsağınız hassassa ilaç kullanmayın.
5. Susuz kalmayın. İçmeden önce bol bol su ve sporcu içeceği alın. Ya da içtiğiniz her kadehe karşılık bol su için.

 

Kahve İşe Yarar mı?

Maalesef hayır. Kahvenin hormonlar üzerinde herhangi bir etkisi yok, ancak kahvede bulunan kafein, kan dolaşımını hızlandırdığı için böbreklerden atılan idrar miktarını ve aynı zamanda da vücuttan atılan su miktarını arttırır; oysa baş ağrınızı geçirmek için suya ihtiyacınız var! Bu yüzden, alkol kullanmadan önce, kullanırken ya da kullandıktan sonraki 6 saat içerisinde kahve tüketmemeniz doğru bir tercih olacaktır.

 

Not: Alkollüyseniz araç kullanmayın.

 

Kaynaklar: http://www.candanblog.com/alkol-kullanimi-sonrasi-bas-agrisi-sebebi-ve-cozumu/

http://headaches.about.com/od/headaches101/a/Understanding-Alcohol-Induced-Headaches.htm