Parti-Gyle (türev bira) Yöntemi İle Mayşeleme
Günümüzde neredeyse yok olmaya yüz tutmuş bir tekniktir. Bu yöntemde malt ilk haşlamadan sonra yağmurlamaya tabi tutulmaz ve ikinci bir haşlama kazanına alınır ve eğer hâlâ yeterince yoğunluğa sahipse üçüncü bir kazana alınır. Doğal olarak her aktarmada yoğunluğundan ve gücünden kaybeder. Bu yöntemin tahta kazanlarda ortaçağdan beri uygulandığı bilinmektedir. Fabrikasyon olanaklarının gelişmesiyle birlikte büyük tahta kazanların yapımı mümkün hale gelmişti.
Belgian Trappist biralarının sıralaması bu yönteme dayanmaktadır. “Triple”ilk seyreltilmemiş olan mayşeydi, “Double” ikinci kazana alınmış haliydi ve “Single” mükerrer üçüncü mayşelemeydi. Bu sıralama İngiliz ale birayapımında da söz konusuydu. Strong (XXX), common (XX) ve small (X) bira.
Çoğu ortaçağ biraevinde iki kazan olurdu, ilkinde malt mayşelendirilir sonra ikinciye alınırdı. İkinci kazanda belki de farklı bir şerbetçiotu ekleyerek farklı bir bira da elde ederdi ama çoğunlukla ilk kazanda kullanılan şerbetçiotları kullanılırdı. Ne de olsa mesele maliyet hesabıydı.
18. yy sonlarına doğru biracılık butik üretimden endüstri aşamasına evrildi. Endüstri Devrimi döneminde teknolojik gelişmeler biracılığı fabrikasyon aşamasına getirdi, daha güçlü ateş elde edildi ve büyük metal kazanların yapımı mümkün oldu. Bu 1722’de başlayan büyük porter devrimini başlattı. Yeni bir yöntem bulundu, adına “entire” dediler. “Entire” yönteminde tüm malt bir tek kazana alınıyor ve kaynatılıyordu. Bu yöntem günümüzde de kullanılan yöntemdir.
Reçete Nasıl Olmalı
Parti-Gyle birayapımında en büyük mesele yoğunluğu (OG) ve rengi belirleyebilmek ya da tahmin etmek. Eğer bunları kafaya takıyorsanız! Kesin olan şey ikinci haşlama (demleme) ile elde edilecek rengin ilk haşlamaya göre daha açık olacağıdır. Elde edilecek yoğunluk da öyle. Eğer ikinci haşlamayı ayrı bir fermentasyona alacaksanız mesele kalmaz ama iki haşlamayı da birleştirmeyi düşünüyorsanız biraz hesap kitap yapmanız gerekecektir.
Bu hesaplama için biraz ipucu verelim. İlk yapılacak şey kullanılacak toplam suyu nasıl böleceğinize karar vermektir. Eğer suyu yarı yarıya bölerseniz yapacağınız hesap daha kolay olur. % 50-50 durumuda ilk elde edeceğiniz mayşeleme yoğunluğu ikincisine göre daha fazla olacaktır. % 40-60 gibi bir oranla ise ikinci haşlama birinciye göre fazla olacaktır. Çoğu evbiracısı % 60-40 oranını kullanmaktadır, ilkinde güçlü bir bira ikincisinde daha hafif bir yoğunluk elde edilir.
Sonra elde edilecek renge karar vermek gerekir. İkinci mayşelemede renk daha açık olacaktır. Eğer bu iki mayşelemeyi harmanlarsanız ilk elde ettiğiniz mayşelemenin rengi biraz açılacaktır.
Son olarak elde edilen bu iki şerbetle ne yapılacağına karar vermek gerekir. Eğer ikisi de ayrı ayrı bira yapılacaksa hangisine hangi şerbetçiotu, hangi maya, hangi takviyeler ne kadar konulacaktır, bunlara karar verilir. Aynı mayşelemeye tabi tutulmuş birbirinden bambaşka iki farklı bira elde etmek mümkündür. Yapılacak ana mayşelemeye ek bir süre ve su takviyesiyle hem maliyet azaltılabilir hem de farklı deneyimler kazanılmış olur.