UHUT (ya da uğut)
Buğday ve sudan yapılan Uhut bir tatlı türüdür. Hiçbir tatlandırıcı kullanılmadan yapılan, tadını ve lezzetini kendi kıvamından alır. Yapılması uzun sürdüğü ve yorucu olduğu için özel günlerde yapılır.
Uhut yapılırken 18 litrelik teneke tabanından çiviyle 15-20 yerinden delinir. Delinen teneke yarısına kadar buğdayla doldurulur. Güneş ışığı almayan loş bir yere ıslatılarak bırakılır. İki günde bir ıslama işine devam edilir. Her ıslamadan önce buğday iyice karıştırılır. Buğday çimlenmeye başladığı zaman teneke dolmaya başlar. Çimlenme ilerledikçe buğday topaklanmaya başlar. Buğdayın topaklanmaya başlamasıyla birlikte ufalanarak bez üzerine serilir. Ufalanarak birbirinden ayrılan buğday yeniden tenekeye alınıp, ıslatılmaya devam edilir. Bu işlem 15 gün kadar sürer. Bu zaman zarfında buğday tanelerinin saçak kökleri 4-5 santimetre kadar uzar. Saçak kökleri ile filizleri beyaz olur. Saçak kökleri ve filizleri yeşillenirse uhut acımtırak olur ve tat özelliğinden uzaklaşır.
Yeşerme başlamadan yani olgunlaşan çimler bir tokmak veya yuvarlak bir taş ile dövülerek ezilip suyu alınır. Posası ayrılır. Elde edilen bu suya çok az bir miktar su katılarak, büyük bir kap içerisinde kaynatılmak üzere ateşin üzerine konur. Kaynamaya başlayınca çok katı olmayacak biçimde un ilave edilerek karıştırılmaya başlanır. Kaynatma işi sıvı halde bulunan bu karışımın koyulaşmasına kadar devam eder. Koyulaşmaya başladığı zaman üzeri sakızlanmaya başlar. Bu safhadan sonra artık kıvamını almaya başlamıştır. Kıvamını alan uhut koyu kahverengini alır. Uhut 15 dakika daha ateşte tutulduktan sonra, ateşten indirilerek soğumaya bırakılır.
Soğuduktan sonra kavanozlara doldurulup, kahvaltılarda ekmeğe sürülerek yenir.
Kaynak: http://www.kocaeli.org/forum/YaBB.pl?num=1191101882
TORTU İLE EKMEK MAYALAMAK
Dip tortusunu maya olarak kullanarak ekmek yapmak mümkün. Aşağıdaki tarif ekşi mayalı ekmek için yapılmış ama tortu mayası için de geçerli. Şerbetçiotunu az kullandığınız bir biranın tortusu ile yapmanız şerbetçiotu acılığını almamak için iyi olur. Eğer şerbetçiotu tadını bastırmak istiyorsanız biraz süt ve şeker eklemeyi deneyebilirsiniz.
Malzemeler:
2½ bardak beyaz un
1 bardak tortu maya, oda sıcaklığında
¾ tatlı kaşığı tuz
Yarım (½) bardak su
1 büyükçe somun için.
Elde Yapılışı:
1. Tortu mayayı geniş bir kaba alın ve ½ bardak unu ilave ederek temiz bir tahta kaşıkla iyice karıştırın. Kabın üstünü streçfilm ile kaplayıp 2 saat oda sıcaklığında bekletin. Bu süre sonunda mayanız resimdeki gibi hafifçe kabarıp yüzeyinde küçük kabarcıklar oluşacaktır.
2. Eğer elle yapıyorsanız tortu mayayı, kalan 2 bardak unu, suyu ve tuzu geniş bir kapta karıştırıp 10 dakika kadar yoğurun. Hamurunuz yumuşacık ve biraz da yapışkan bir kıvamda olacaktır. Bu aşamada, gerekirse 2-3 kaşık su ilave edebilirsiniz.
3. Eğer mikser ile yapıyorsanız, mikserinize hamur yoğurma aparatını taktıktan sonra tortu mayayı, kalan 2 bardak unu, suyu ve tuzu mikser kabına alın. 5 dakika kadar yoğurun. Hamurunuz yumuşacık ve biraz da yapışkan bir kıvamda olacaktır. Bu aşamada, gerekirse 2-3 kaşık su ilave edebilirsiniz.
4. Hamurunuzu ağzı kapalı bir kaba alıp 4-6 saat oda sıcaklığında bekletin. Hamurun hacmi bu süre sonunda 2 katına çıkmış olmalıdır.
5. Hamuru unlanmış mutfak tezgahı üzerinde iki elinizle yuvarlayarak büyük bir beze haline getirin. İyice unlanmış fırın tepsisine yerleştirin ve 2-3 saat daha ikinci mayalama için bekletin.
6. Fırına buhar vermek için: Ekmeği fırına vermeden önce fırına dayanıklı küçük bir kaba ½ bardak kaynar su ilave edip fırının arka köşesine uygun bir yere yerleştirin.
7. Ekmeğinizin üzerine keskin bir bıçakla birbirine paralel, derince üç çizik atın.
8. Önceden ısıtılmış 225 derece fırında yaklaşık 30 dakika, ya da üstü iyice kızarana kadar pişirin.